ตั้งโอ๋ญี่ปุ่น (Shungiku)

ตั้งโอ๋ (Garland Chrysanthemum) เป็นผักต่างประเทศในแถบประเทศจีน และญี่ปุ่น นิยมอย่างมากเพื่อประทานสด และประกอบอาหาร โดยเฉพาะชาวญี่ปุ่น ที่ใช้ทำอาหารในแถบทุกเมนู เนื่องจาก ลำต้น และใบมีความกรอบ หวาน และมีกลิ่นหอม


ถิ่นกำเนิด และการแพร่กระจาย
ตังโอ๋ เป็นผักชนิดหนึ่งที่อยู่ในตระกูลเดียวกันกับดอกเบญจมาศ และเก็กฮวย มีแหล่งกำเนิดเอเชียตอนบน ได้แก่ ประเทศจีน เกาหลี และญี่ปุ่น ของเอเชีย ปัจจุบัน พบนำเข้ามาปลูกในหลายประเทศของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
1. ราก และลำต้น  ผักตังโอ๋ เป็นผักฤดูเดียว ในระยะต้นอ่อนมีลำต้นสั้นๆ เมื่อถึงระยะออกดอกลำต้นขยายยาวขึ้น กลายเป็นช่อดอก

2. ใบ   ตั้งโอ๋ออกเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับตรงข้ามกันบนลำต้น ขนาดใบกว้าง 3-5 เซนติเมตร ยาว 5-10 เซนติเมตร แผ่นใบเรียบ และบาง ขอบใบหยักเว้าแหว่งลงลึก และแผ่นใบยาวตั้งแต่โคนใบถึงปลายใบ เมื่อเติบโตถึงระยะออกดอก แผ่นใบจะเรียวยาวมากขึ้น และเว้าลึกมากขึ้น

 

3. ดอก  ดอกตั้งโอ๋มีลักษณะคล้ายดอกดอกเบญจมาศหรือดอกเก็กฮวย ดอกมีก้านดอกยาว ทรงกลมสีเขียว กลีบดอกมีสีเหลืองล้อมรอบดอก ประมาณ 12-14 กลีบ แต่ละกลีบมีรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ปลายกลีบตัด และหยักเว้าเป็นช่วงๆ ขนาดดอกเมื่อบานประมาณ 3-8 เซนติเมตร ตรงกลางดอกมีเกสรตัวผู้เป็นก้านยาวสีเหลืองล้อมรอบจำนวนมาก ตรงกลางด้านในสุดเป็นเกสรตัวเมีย และฐานดอกเป็นรังไข่

4. เมล็ด   ตั้งโอ๋มีลักษณะของผลหุ้มเมล็ดคล้ายกับของดอกเบญจมาศ และเก็กฮวย โดยผลจำนวนมากขึ้นรวมกันเป็นกลุ่ม มีลักษณะผลเรียวยาว มีขั้วผล และปลายผลแหลม กลางผลพองใหญ่ เปลือกหุ้มผลมีสีน้ำตาลอมดำ แต่ละผลมีเมล็ด 1 เมล็ด แต่ละเมล็ดมีลักษณะเป็นเหลี่ยม เปลือกเมล็ดบางติดกับเนื้อเมล็ด สีน้ำตาลจนถึงน้ำตาลดำ

            ตั้งโอ๋ เป็นพืชที่มีสารอาหาร และแร่ธาตุหลายชนิดที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย อาทิ คาร์โบไฮเดรต, ไขมัน, วิตามิน C, วิตามินบี2, แคลเซียม, เหล็ก, ฟอสฟอรัส, แมกนีเซียม, ไลซีน และ เบต้าแคโรทีน เป็นต้น ซึ่งสารเหล่านี้ ช่วยในการเสริมสร้างพลังงาน และช่วยการทำงานของอวัยวะต่างๆให้เป็นปรกติ รวมถึงมีสารต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งช่วยป้องกันการเสื่อมของเซลล์ในร่างกาย และช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้ได้ดีอีกด้วย

สรรพคุณตังโอ๋
– ช่วยต้านเซลล์มะเร็ง
– ช่วยแก้อาการร้อนใน
– ต้านเลือดออกตามไรฟัน
– ป้องกันโรคกระดูกเสื่อม กระดูกพรุน
– ในตำราแพทย์จีนเชื่อว่า ตังโอ๋ช่วยบำรุงตับ ม้าม และเสริมการทำงาน
– ช่วยในการย่อยอาหาร และกระตุ้นการทำงานของกระเพาะอาหาร
– กำจัดความชื้นในปอด กระตุ้นการทำงานของปอด
– ช่วยขับเสมหะ ช่วยบรรเทาอาการไอ และอาการระคายคอ
– ช่วยแก้อาการสะอึก
– ช่วยบรรเทาอาการแน่นท้อง และเจ็บหน้าอก
– ช่วยบรรเทาอาการปวดศีรษะ และเวียนศีรษะ
– ช่วยกำจัดสารพิษออกจากร่างกาย

การปลูกตังโอ๋
ตังโอ๋ เป็นพืชที่ใช้วิธีขยายพันธุ์ และปลูกด้วยเมล็ดเป็นหลัก มีขั้นตอนดังนี้

การเพาะเมล็ด
ตั้งโอ๋สามารถปลูกได้ทั้งแบบลงดินหรือแบบไร้ดินก็ได้ โดยการเพาะเมล็ดสามารถนำเมล็ดไปเพาะลงวัสดุปลูกได้โดยตรง โดยเมล็ดตั้งโอ๋จะงอกจากเมล็ดหลังจากได้รับน้ำประมาณ 2 วัน

การเตรียมแปลง
แปลงปลูกตั้งโอ๋ ควรไถพรวนแปลงก่อน 1-2 รอบ แต่ละรอบตากดินนาน 5-10 วัน พร้อมกำจัดวัชพืชออกให้หมด และก่อนไถรอบ 2 ให้หว่านรองพื้นด้วยปุ๋ยคอก อัตรา 1-2 ตัน/ไร่ แล้วไถยกแปลงในครั้งที่ 2 ขนาดแปลงกว้าง 1-1.5 เมตร เว้นช่องว่างระหว่างแปลง ประมาณ 40 เซนติเมตร

การเพาะกล้า
การเพาะกล้าตังโอ๋ อาจเพาะลงแปลงหรือเพาะในกระบะเพาะ โดยการเพาะลงแปลง ต้องเตรียมแปลงด้วยการพรวนดินก่อน ขนาดแปลงขึ้นอยู่กับปริมาณการปลูก แต่ควรเพาะในแปลงกว้างประมาณ 1 เมตร ส่วนความยาวตามต้องการ เพื่อให้ง่ายต่อการดูแล และย้ายกล้า ส่วนการเพาะในกระบะ ให้หยอดเมล็ดลงหลุมกระบะ ประมาณ 2-3 เมล็ด/หลุม จากนั้น รดน้ำให้ชุ่ม และดูแลต่อประมาณ 7-10 วัน หลังวอก ค่อยย้ายปลูกลงแปลง

วิธีปลูก
การปลูกตั้งโอ๋คล้ายกับการปลูกผักอายุสั้นทั่วไป คือ ปลูกลงแปลงขนาด 1-2 เมตร เว้นช่องแปลงเพื่อเข้าเก็บ ประมาณ 30-40 เซนติเมตร ปลูกจากต้นกล้าเรียงเป็นแถว ระยะห่างระหว่างแถว และต้น ประมาณ 10-15 เซนติเมตร หรือเกษตรกรบางรายอาจใช้วิธีหว่านเมล็ดลงแปลงแทนการเพาะกล้า ซึ่งได้ผลไม่แตกต่างกันมากนัก

การดูแล
– การให้น้ำ ในระยะหลังย้ายกล้าวันแรกจนถึง 7-10 วัน ควรให้น้ำทุกวัน ให้ในปริมาณเพียงชื้นหน้าดิน จากนั้น ลดการให้น้ำ 2 วัน/ครั้ง จนถึงต้นพร้อมเก็บเกี่ยว ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับสภาพอากาศ และความแล้ง แต่ควรมั่นตรวจสอบหน้าดินในแปลงไม่ให้แห้ง
– การใส่ปุ๋ย ให้ใส่หลังย้ายกล้าปลูก 7-10 วัน หรือ 10-15 วัน หรือใส่ครั้งเดียว ประมาณ 15-20 วัน หลังการเมล็ดงอกสำหรับการปลูกแบบหว่านเมล็ด โดยใช้ปุ๋ยสูตร 16-8-8 อัตรา 5-10 กิโลกรัม/ไร่ ร่วมกับปุ๋ยคอก ด้วยการหว่านปุ๋ยลงแปลง
– การกำจัดวัชพืช ให้กำจัดวัชพืชทุกๆ 20 วัน ด้วยการถอนต้นด้วยมือเป็นหลัก

การเก็บเกี่ยว
ตั้งโอ๋เป็นพืชอายุสั้น ฤดูเดียว นิยมเก็บลำต้น และใบ ก่อนระยะออกดอก เพราะใบ และลำต้นมีขนาดใหญ่ หากปล่อยให้ถึงระยะออกดอก จะมีลำต้น และใบเรียวเล็ก ใบเว้าแว่งมาก ไม่ค่อยกรอบ และหยาบ ตั้งโอ๋เริ่มเก็บลำต้น และใบได้ ตั้งแต่ 20-30 วัน หลังย้ายกล้าปลูก หรือประมาณ 30-45 วัน หลังเมล็ดงอก ทั้งนี้ การเก็บตั้งโอ๋ ให้เก็บด้วยการถอนทั้งต้น หรือ ใช้มีดตัดโคนต้นออก สำหรับการทานแบบไมโครกรีนปกติจะเก็บมารับประทานเมื่อผักมีอายุได้ไม่เกิน 30 วัน

เลม่อนบาล์ม (Lemon Balm)

คะน้าใบหยิก แบล็คเมจิก (Black MagicKale)

ตัวอย่างเคล Black Magic Kale ที่ทางเซนฯ ได้ทดลองปลูกในกระถางขนาด 8 นิ้ว

 

แรดิชกลม สีแดง (Round Red Radish)

ข้อมูลพื้นฐาน 
               แรดิช (Radish) มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ Raphanus Sativus L. Var.Radicula  เป็นพืชที่อยู่ในตระกูลเดียวกับกะหล่ำ  มีต้นกำเนิดมาจากประเทศอียีปต์  ต่อมาได้แพร่กระจายเข้ามาปลูกในประเทศจีน และญี่ปุ่น รวมถึงยุโรปตอนกลาง  แรดิชเป็นพืชที่มีปายุปลูกสั้นเพียง 20 - 30 วัน มีรากสะสมอาหารใต้ดินที่เรียกว่าหัว มีลัดษณะกลม หรือทรงรี ผิวเป็นมันมีสีต่างๆ ตามชนิดและสายพันธุ์ อาทิเช่น  สีแดง, สีขาว, สีม่วง, สีชมพู, สีดำ ฯลฯ


สภาพแวดล้อมในการปลูก
               แรดิช เป็นพืชที่เจริญเติบโตเร็วมาก ดังนั้นลักษณะของดินที่ใช้ปลูกควารเป็นดินร่วนปนทราย  มีอินทรีย์วัตถุสูง  หน้าดินลึกพอสมควร  มีการระบายน้ำได้ดี มีค่าความเป็นกรดด่า
ประมาณ 6.0 - 6.8  ก่อนปลูกควรมีการย่อยดินให้ละเอียด ไม่มีเศษหินหรือเป็นดินก้อนแข็งๆ หรือปลูกคอกที่ยังไม่ย่อยสลาย เนื่องจากจะทำให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพต่ำ  แรดิชเป็นพืชที่ต้องการดินที่มีความชื้นสูง และสม่ำเสมอตลอดระยะเวลาการปลูก แต่ต้องไม่แฉะ และเป็นพื้นที่ๆ ได้รับแสงแดดตลอดวัน เพื่อการเจริญเติบโตและการลงหัว  ดังนั้นควรปลูกในพื้นที่โล่งแจ้งไม่มีร่มเงาบัง